Навуковыя дасягненні і распрацоўкі

1. Даказаны ўдзел пратахлорафілідаксідарэдуктазы (ПАР) у біясінтэзе хларафіла ў зялёных раслінах. Выяўлена гетэрагеннасць лакалізацыі ўнутрыпластыднай ПАР: фермент выяўлены ў пластыднай абалонцы і на вонкавым баку тылакодаў гран. Паказана, што ПАР стабільная толькі ў комплексе з ферментамі сістэмы біясінтэзу хларафіла. Выяўлена дынамічнасць сістэмы ўнутраных мембран этіяпластаў і паказана важная структурная роля караціноідаў віёлаксантынавага цыклу ў працэсе агрэгацыі-дэзагрэгацыі комплексаў пратахлорафіліда з бялкамі.

2. Даказана залежнасць эфектыўнасці стрэсавых уздзеянняў (гіпертэрмія, абезваджэнне) на структуру і функцыі ўнутрыпластыдных мембран збожжавых раслін ад стадый біягенеза хларапластаў і ключавая роля функцыянавання фотасінтэтычнага апарата ў абароне раслін ва ўмовах стрэсу. Устаноўлена стабілізуючае дзеянне нізкаінтэнсіўнага святла на структурна-функцыянальны стан фотасінтэтычных мембран збожжавых раслін пры гіпертэрміі і з’ява перакрыжаванай адаптацыі апарата фотасінтэзу пры паслядоўным дзеянні гіпертэрміі і высокаінтэнсіўнага святла.

3. Абгрунтавана канцэпцыя павышэння прадуктыўнасці і ўстойлівасці збожжавых раслін  на аснове аптымізацыі структурна-функцыянальнага стану фотасінтэтычнага апарата генетычнымі і агратэхнічнымі метадамі. Канцэпцыя спрыяе рэалізацыі патэнцыялу прадуктыўнасці сучасных гатункаў збожжавых культур у зменлівых умовах навакольнага асяроддзя.

1. Даказаны ўдзел протахларафілідаксідарэдуктазы (ПАР) у біясінтэзе хларафіла ў зялёных раслінах. Выяўлена гетэрагеннасць лакалізацыі ўнутрыпласціднай ПАР: фермент выяўлены ў пластыднай абалонцы і на вонкавым баку тылакодаў гран. Паказана, што ПАР стабільная толькі ў комплексе з ферментамі сістэмы біясінтэзу хларафіла. Выяўлена дынамічнасць сістэмы ўнутраных мембран этіяпластаў і паказана важная структурная роля кароціноідаў віолаксантынавага цыклу ў працэсе агрэгацыі-дэзагрэгацыі комплексаў протахлорфілліда з бялкамі.
2. Даказана залежнасць эфектыўнасці стрэсавых уздзеянняў (гіпертэрмія, абязводжванне) на структуру і функцыі ўнутрыпластыдных мембран злакаў ад стадый біягенезу хларапластаў і ключавая роля функцыяніруючага фотасінтэтычнага апарата ў абароне раслін ва ўмовах стрэсу. Устаноўлена стабілізуючае дзеянне нізкаінтэнсіўнага святла на структурна-функцыянальны стан фотасінтэтычных мембран злакаў пры гіпертэрміі і з’ява перакрыжаванай адаптацыі апарата фотасінтэзу пры паслядоўным дзеянні гіпертэрміі і высокаінтэнсіўнага святла.
3. Абгрунтавана канцэпцыя павышэння прадуктыўнасці і ўстойлівасці раслін хлебных злакаў на аснове аптымізацыі структурна-функцыянальнага стану фотасінтэтычнага апарата генетычнымі і агратэхнічнымі метадамі. Канцэпцыя спрыяе рэалізацыі патэнцыялу прадуктыўнасці сучасных гатункаў збожжавых культур у зменлівых умовах навакольнага асяроддзя.
4. Ва ўмовах in vivo і in vitro выяўлена відаспецыфічнасць дзеяння саліцылавай кіслаты (СК) як індуктара сінтэзу раслінных антыаксідантаў поліфенольнай прыроды, а таксама залежнасць стымуляцыі ўтрымання фенольных злучэнняў ад ступені дыферэнцыявання раслінных тканін. Упершыню ў каллусных тканінах чырвонай фасолі і арахіса пры вырошчванні на белым святле атрымана стымуляцыя назапашвання фенолаў у выніку дзеяння СК, у тым ліку сінтэз рэсвератрола ў культурах тканінах арахіса in vitro.
5. Высветлены малекулярна-мембранныя механізмы рэакцыі ў адказ раслін яравога ячменю пры спалучаным дзеянні гіпертэрміі і патагену Вipolaris sorokinianа (Sacc.) Shoem. − ўзбуджальніка шырока распаўсюджанага захворвання цёмна-бурай плямістасцю. Навукова абгрунтаваны метад тэставання фітапатагеннага заражэння яравога ячменю Bipolaris sorokinianа (Sacc.) Shoem. з выкарыстаннем паказчыкаў акісляльнага стрэсу, што істотна спрашчае працэдуру дыягностыкі захворвання.
6. Устаноўлены механізмы імуннага адказу ў лісці тамата пры фузарыёзным завяданні і ахоўная роля β-1,3-глюкана ў стабілізацыі структурна-функцыянальнага стану фотасінтэтычнага апарата і акісляльных працэсаў у раслінных клетках пры патагенезе. Атрыманыя вынікі рэалізаваны пры стварэнні экалагічна бяспечнага рэгулятара росту раслін “ІММУНАКТ-ГК", які забяспечвае стымуляцыю росту і павышэнне ўраджайнасці агароднінных культур.
7. Выяўлена, што рэакцыі ў адказ на грыбнае заражэнне праросткаў яравога ячменю грыбом Bipolaris sorokiniana Sacc. (Shoem.) у тканінах ліста, якія змяшчаюць хларапласты або этіяхларапласты, істотна адрозніваюцца па структурна-функцыянальным стане фотасістэмы 2, агульнаму зместу актыўных формаў кіслароду, поліфенолаў і ўзроўню перакіснага акіслення ліпідаў, які станоўча карэлюе (r = 0,83) з утрыманнем хларафілаў. Атрыманыя вынікі могуць быць скарыстаны для распрацоўкі экспрэс-метадаў дыягностыкі стану раслін пры паталагічным працэсе.
8. Навукова абгрунтавана выкарыстанне β-амінамаслянай, саліцылавай кіслаты і яе вытворных, β-1,3-глюкана ў якасці імунамадулюючых агентаў, якія стымулююць комплекс ахоўных рэакцый у раслінных клетках, уключаючы генерацыю актыўных формаў кіслароду і актывацыю саліцылатнага сігнальнага шляху, і павышаюць устойліваць раслінаў яравога ячменю, лёну-даўгунцу, тамата і агурка да фітапатагенаў.

1. Пленка-утваральныя саставы для ўкаранення тронкаў;
2. Ахоўна-стымулюючыя саставы для апрацоўкi насення;
3. Iмунамадулюючый прэпарат «Iммунакт-ГК»;
4. Спосаб атрымання полiфенолаў у культуры раслiнных тканін